Nasza wolność w naszym języku

Do dokonania dekomunizacji nie zawsze potrzeba ustawy wymuszającej zmianę komunistycznej symboliki nazewnictwa.

Język jest forpocztą idei. To, jakiego terminu używamy, by określić zjawiska, nie tylko mówi o naszym stosunku do niego, ale i kształtuje świadomość innych. Nieprzypadkowo zatem, często instrumentalnie i na siłę, wprowadza się do obiegu terminy nowe, by wyprzeć używane uprzednio, a mające już ustaloną konotację, dobrą lub złą. Dlatego język staje się ważnym orężem walki politycznej, ideologicznej i kulturowej. Czytający nie zawsze zdają sobie z tego sprawę; piszący – powinni.

Sowiecki czy radziecki

Przykład: W II RP nasz wschodni sąsiad był określany mianem „Związek Sowiecki" lub po prostu „Sowiety", jak choćby w rozkazie naczelnego wodza z 17 września 1939 r. („Sowiety wkroczyły..."). Po tym wkroczeniu, po czasie wywózek, łagrów i Katynia, w świadomości (i podświadomości) miażdżącej większości Polaków „sowiecki" oznaczał już tylko to, co najgorsze. Przyszła jednak do nas sowiecka władza przebrana w polski mundur i nakłaniała do wdzięczności za „wyzwolenie" i do przyjaźni z... No, właśnie. Z „Sowietami" trudno byłoby się przyjaźnić. Wymyślono więc prosty manewr językowy tłumacząc rosyjskie słowo „sowiet", czyli „rada". Tak powstał Związek Socjalistycznych Republik Rad, czyli Związek Radziecki, który już nie miał być obarczony balastem skojarzeń z przeszłości. Termin „Sowieci" został zarzucony, a następnie de facto...