Dwa konkurencyjne mity

źródło: Forum

Choć porozumienia sierpniowe były początkiem bezkrwawej rewolucji antypeerelowskiej, to dziś wielu polityków odnosi się do tej spuścizny z rezerwą. Czy jej powodem jest problem historycznej roli Lecha Wałęsy i postaci z jego otoczenia? Na zdjęciu: Wałęsa ogłasza porozumienie z komisją rządową, Gdańsk, 31 sierpnia 1980 r.

Opowieść o Solidarności to opowieść o odwadze, ale i obywatelskości, którą zgubiliśmy, zwłaszcza w stanie wojennym i początkach modernizacji. Trzeba by ją opowiedzieć wspólnie, w solidarnościowej rodzinie, a na to wobec brutalnej polaryzacji nie ma szans.

Kiedy Onet i „Newsweek" skwitowały setną rocznicę Bitwy Warszawskiej przede wszystkim opowieściami o strasznym losie sowieckich jeńców na polskiej ziemi, nie byłem zdziwiony. Taki czas, taka moda. Żeby nie być posądzonym o tradycyjny patriotyzm, trzeba dłubać w rocznicach, żeby „znaleźć coś na Polaków".

Myślę, że to dopiero początek ideologicznych rewizji prowadzących do wywrócenia narodowego panteonu. Pewnemu krewkiemu zwolennikowi burzenia historycznych pomników w USA poradziłem, aby ruszał pod pomnik Jana Sobieskiego ukarać go za to, że nie tylko żył on w czasach pańszczyzny, ale zapewne ją akceptował. Nie zdziwię się więc i temu, że tamtą, obronioną w 1920 roku, Polskę znowu zaczną nazywać „pańską" – zupełnie jak w agitacyjnych tekstach bolszewików. Takie tony już zresztą pobrzmiewają w tekstach lewicowych komentatorów.

Liberałowie doceniają Solidarność?

Byłem ciekaw, na ile te procesy dotkną Solidarność – w 40. rocznicę porozumień sierpniowych. Zdawało się, że zapowiedzią jest decyzja tygodnika „Newsweek", aby okładkowym bohaterem tygodnia poprzedzającego rocznicę uczynić Jerzego Urbana. Dobrotliwie ganionego za cynizm, ale przedstawianego jako ciekawe, w sumie pożyteczne dla młodych kuriozum. Urban całą siłą swojej przewrotnej natury nienawidził Solidarności. To było coś więcej niż wrogość polityczna. Ona...