Kara administracyjna musi mieć swoją wyraźną podstawę

źródło: Mirosław Owczarek

Brak klarowności wypowiedzi ustawodawcy wywołujący wątpliwości co do brzmienia warunków, od których zależy nałożenie kary fiskalnej, nie może obciążać strony postępowania – orzekł w jednym z wyroków Naczelny Sąd Administracyjny.

W orzecznictwie zauważono, że kara administracyjna wywołuje ujemne skutki dla podmiotu prawa, który nie stosuje się do obowiązków wynikających z norm prawnych lub aktów stosowania prawa. Kary administracyjne stosowane są automatycznie z tytułu odpowiedzialności obiektywnej, pełnią przede wszystkim funkcję prewencyjną, a nie represyjną. Represyjne sankcje administracyjne należą do szerszej kategorii prawa represyjnego, odpowiadającego autonomicznemu konstytucyjnemu pojęciu „postępowania karnego" użytemu w art. 42 Konstytucji RP.

Prowadzi to do konieczności uwzględnienia dyrektyw interpretacyjnych właściwych dla tej dziedziny prawa, w tym nakazu określoności przepisów prawnych, na podstawie których określana jest kara; z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP wynika zasada określenia znamion czynu karalnego w ustawie. Wobec deliktu administracyjnego można mówić o wymogu ścisłego określenia przesłanek sytuacji poddanych sankcji administracyjnej, wykluczającej niepewność jego adresatów co do treści praw i obowiązków, a zwłaszcza stwarzania dla organów go stosujących zbyt dużej swobody, a nawet dowolności interpretacji.

Ten nakaz poprawnej legislacji znajduje swoje podstawy w art. 2 Konstytucji RP i świadczy o zachowaniu obowiązków określonych normą z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP; bez dokładnego określenia warunków wymierzenia kary nie jest możliwe...