Polityka bez pamięci, ziemia bez właściciela

źródło: Mirosław Owczarek

Historia jest dla polityki nie tyle narzędziem, ile problemem. Jak poważyć się na coś wielkiego, mając świadomość nieprzewidywalności i złożoności skutków każdego czynu? Wykształcenie historyczne może być więc dla polityka przydatne tylko wtedy, kiedy nie był on zbyt pojętnym uczniem. Albo gdy udało mu się zapomnieć wystarczająco dużo.

Dwunastego lipca 2021 roku opublikowany został artykuł Władimira Putina pt. „O historycznej jedności Rosjan i Ukraińców". Zgodnie ze starą, dobrą szkołą pisarstwa historycznego cała treść jest już zawarta w tytule. Nie było – twierdzi w swym eseju Putin – aż do epoki sowieckiej czegoś takiego jak naród ukraiński. Ukraińcy stanowią odwieczną, nieodłączną (obok Rosjan i Białorusinów) część „trójjedynego narodu ruskiego". Wspólne są historia, kultura, język, „ruska" identyfikacja etniczna oraz religia prawosławna. Państwo ukraińskie – pisze dalej Putin – ma przed sobą jakąkolwiek przyszłość jedynie pod warunkiem zachowania (lub raczej powrotu do) tej symbiozy. Jeśli jednak wytrzymałość tych więzi będzie wciąż poddawana próbie (inspirowanej z zewnątrz), dojść musi siłą rzeczy do rozpadu ukraińskiej państwowości.

Zawdzięcza ona bowiem całkowicie swój terytorialny kształt czerwonej Moskwie. Stała się „beneficjentem odzyskiwania ziem ruskich" przez ZSRR kosztem Polski, Rumunii, Czechosłowacji oraz „historycznej Rosji". Ukraińskość jako taka była od zawsze pomysłem imperiów rywalizujących z Rosją o wpływy w regionie. Początkowo Austro-Węgier, później Niemiec. Dziś państwo ukraińskie staje się znów, zdaniem prezydenta Rosji, „dobrowolnym zakładnikiem cudzej woli geopolitycznej". Zachód próbuje uczynić z Ukrainy...