Bartłomiej Gajos: To wojna Rosjan, a nie tylko Putina

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Fotorzepa

źródło: Getty Images

– Jestem przeciwnikiem tego, co nam zaczynają suflować Niemcy, że to jest wojna Putina. Nie, to jest wojna Rosjan – większość ją jak najbardziej popiera – mówi Bartłomiej Gajos. Na zdjęciu: koncert w Moskwie 18 marca 2022 r. w rocznicę okupacji Krymu. Na widowni flagi z literą „Z” wyrażające poparcie dla rosyjskiej armii

Większość Rosjan nie ma problemu z aprobatą dla rozbiorów Polski i nie uważa 17 września 1939 roku za agresję na państwo ościenne. Oceny tego, co ich kraj wtedy robił, zachodzą na przyzwolenie bądź poparcie dla dzisiejszej polityki Kremla na arenie międzynarodowej. I Putin to wykorzystuje -mówi historyk Bartłomiej Gajos.

Plus Minus: Władimir Putin kreowany jest przez rosyjską propagandę na wielkiego historyka: siedzi w archiwach, czyta źródła, pisze artykuły naukowe. Wielkim historykiem był też Stalin – poprawiał scenariusze filmów historycznych, debatował na sympozjach naukowych. O co chodzi rosyjskim dyktatorom z tą historią?

To jest szalenie ważne, a trochę nam w Polsce umyka – częste zmiany oficjalnej historii wykształciły u większości Rosjan poczucie relatywizmu historycznego. Te zmiany zaczęły się już w 1917 r. za Lenina, potem kolejne przyszły za Stalina, a następnie za Chruszczowa, który uderzył w erę Stalina. I w końcu przyszedł rok 1991, gdy rozpada się ZSRR – nie zawsze o tym pamiętamy, ale Borys Jelcyn początkowo był mocno antykomunistyczny i rozliczał erę sowiecką. Ostatnie 100 lat to więc ciągłe odwracanie oficjalnych dziejów, dlatego Rosjanie naturalnie czują, że nie ma jednej prawdziwej historii. W rezultacie mamy przeszłość Rosji, którą trudno przewidzieć... I w gruncie rzeczy należy podążać za tym, co mówi władza.

Od 2005 r., kiedy mamy w Rosji pierwsze wielkie obchody zakończenia wielkiej wojny ojczyźnianej, Putin widzi, że ten obraz wielkiego historyka przysparza mu dużego poparcia społecznego. Choć dla nas to brzmi oczywiście śmiesznie, kiedy szef MSZ Siergiej Ławrow mówi, że „prezydent przygotowuje rozbudowany artykuł o wielkiej wojnie ojczyźnianej,...