Propagandowy atak z powietrza

autor zdjęcia: Andre Wollman (zbiory S. Ligarskiego)

źródło: Rzeczpospolita

W marcu 1982 r. do naszego kraju trafiło ok. 10 tys. różnokolorowych balonów. Wypuszczał je z duńskiej wyspy Bornholm utworzony we Francji Komitet Wolnych Balonów dla Polski

autor zdjęcia: AIPN

źródło: Rzeczpospolita

W ramach operacji „Spotlight” (1955–1956) do wysyłanych do Polski balonów dołączano specjalną drewnianą skrzynkę z materiałami. Znajdowała się w niej dokładnie odmierzona ilość lodu. Topniejąc, wywracał skrzynkę, z której wysypywały się ulotki i broszury

Mimo udoskonalenia metod uprawiania propagandy w czasach mediów społecznościowych i cyfrowej rewolucji część państw sięga po stary sprawdzony sposób – balony. Używano ich już w czasach zimnej wojny.

Białoruski balon nad Polską! – alarmowały ostatnio media. Trwają poszukiwania balonu obserwacyjnego, a może szpiegowskiego – pisały kolejne. Sprawa wywołała podobną sensację jak kilka miesięcy temu przelot chińskich balonów nad USA. Ale warto przypomnieć, że od lat stanowią one jedną ze skutecznych dróg wojny psychologicznej między zwaśnionymi stronami. I nie pierwszy raz podejrzane obiekty pojawiają się na polskim niebie.

Wojna psychologiczna

Wysyłka materiałów propagandowych za pomocą balonów od dawna należy do arsenału tzw. wojny psychologicznej lub politycznych działań wojennych. W czasie wojny krymskiej (1853–1856) Władimir Engelson proponował Francuzom, aby za pomocą balonów wysłali poddanym cara poza linię frontu ulotki z wezwaniami do sabotażu. Choć pomysł nie został zrealizowany, nie został też zapomniany. W okresie zimnej wojny obie strony poszukiwały alternatywnych sposobów oddziaływania na społeczeństwa, w tym i jego elity. Amerykanie jako jeden ze środków do celu, jakim było podtrzymywanie ducha wolności w ujarzmionych krajach bloku wschodniego pod kuratelą sowiecką, uznali kolportaż materiałów propagandowych za pomocą balonów. „Niebiańskie druki” były więc częścią amerykańskiej wojny psychologicznej zakładającej „bardzo agresywne działania wobec przeciwnika (komunistów), pozwalające jednak uniknąć...