Kiedy (nie) dogonimy Francję

autor zdjęcia: r. garziński

źródło: Rzeczpospolita

Osoby przysłuchujące się comiesięcznym konferencjom prezesa NBP mogły nabrać przekonania, że za osiem lat Polacy będą tak bogaci, jak Francuzi są obecnie. Ten optymizm niekoniecznie znajduje odzwierciedlenie w realiach.

Przy dochodzeniu do tak optymistycznej konkluzji rzeczywistość nie wygląda tak różowo – w świetle danych statystycznych i historii doganiania krajów wysoko rozwiniętych przez kraje słabiej rozwinięte gospodarczo. Dokonano bowiem kilku nadużyć metodologicznych wypaczających konkluzje.

PKB to nie bogactwo

Produkt krajowy brutto nie jest – i nigdy nie był – miernikiem bogactwa, jest to tylko miernik produkcji pokazujący siłę gospodarek. W dużym uproszczeniu można stwierdzić, że pewna część PKB, szeroko rozumiane oszczędności, powiększa bogactwo kraju. PKB jest w znaczny sposób skorelowany z bogactwem krajów i społeczeństw, jednakże sam, jako taki, nie mierzy bogactwa.

Odrębnym problemem jest pomiar bogactwa. Problemem na tyle złożonym, kosztownym i mało przydatnym, że brakuje jednoznacznej metody pomiaru. Nie przeszkadza to jednak wielu ekonomistom w posługiwaniu się PKB również jako miernikiem poziomu życia. Trójka noblistów z ekonomii (Stiglitz, Sen, Fitoussi) na zlecenie prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy’ego z 2008 roku, wraz z grupą kilkudziesięciu wybitnych ekspertów, opracowała głośny raport na temat mierzenia działalności gospodarczej i postępu społecznego. Doszli oni do wniosku, że nie można opracować wskaźnika rozwoju społecznego czy poziomu życia tak uniwersalnego, dopracowanego i obiektywnego jak produkt krajowy brutto, czyli miernik...