Odpowiedzialnie o państwie i instytucjach

autor zdjęcia: r.gardziński

źródło: Rzeczpospolita

autor zdjęcia: mat. pras.

źródło: Rzeczpospolita

Rozwój to nie tylko wzrost PKB. Fundamentalne znaczenie ma rozwój społeczno-gospodarczy, obejmujący zarówno wzrost bogactwa, ale też postęp społeczny i ekologiczny, stan zdrowia, poziom wykształcenia, bezpieczeństwo czy realizację marzeń.

Ostatnie lata to czas wielu kryzysów: pandemii, wojny w Ukrainie, napięć geopolitycznych czy też coraz bardziej widocznych skutków kryzysu klimatycznego.

Widać wyraźnie, że rozwój to nie sam wzrost PKB i że oceniając, go trzeba poza PKB wyjść. Trafnie wyraził to już w 1968 r. Robert Kennedy, wskazując, że miernik ten „nie odzwierciedla stanu zdrowia naszych dzieci, jakości ich wykształcenia i radości, jaką daje im zabawa. Nie opisuje piękna poezji, trwałości naszych małżeństw, poziomu intelektualnego debaty publicznej czy poczucia integralności naszych urzędników państwowych. Nie mierzy naszej odwagi i mądrości, wykształcenia, empatii, oddania dla kraju. Krótko mówiąc, mierzy wszystko z wyjątkiem tego, co decyduje o tym, że warto żyć”. Zatem fundamentalne znaczenie ma potrójnie zharmonizowany rozwój społeczno-gospodarczy, obejmujący wzrost bogactwa, ale też postęp społeczny i ekologiczny.

Społeczna gospodarka rynkowa

Państwo jest wtedy rozwinięte, gdy jego obywatele mogą długo żyć w zdrowiu, gdy są dobrze wykształceni, gdy mogą bezpiecznie realizować swoje marzenia, i gdy są wolni.

Oczywiście, wzrost gospodarczy jest zwykle tego wszystkiego warunkiem koniecznym, ale z pewnością nie jest warunkiem wystarczającym. Potrzebne jest sprawne państwo, zbudowane na odpornych na kryzysy instytucjach, efektywnie dostosowujących się do wyzwań naszych...