„Barbarossa”, czyli róg obfitości

autor zdjęcia: Shawshots/Alamy Stock Photo/be&w

źródło: Rzeczpospolita

Decyzja Hitlera, aby, przed atakiem wojsk Bocka na Moskwę, najpierw zdobyć Ukrainę i zaplecze Leningradu, podjęta po upadku Smoleńska, nie była tak nierozsądna, jak mogłoby się wydawać. Na zdjęciu: niemieckie oddziały piechoty i pojazdy opancerzone wkraczają do wioski na froncie moskiewskim

źródło: Rzeczpospolita

Wehrmacht zajmował Białoruś, obszar nadbałtycki i Ukrainę z jasnymi instrukcjami – starać się przejmować gospodarstwa rolne, fabryki i kopalnie w stanie nietkniętym. Niemcy wiedzieli, czego mają szukać.

W lipcu i sierpniu 1941 r. wojna radziecko-niemiecka zaczęła się przekształcać w konflikt o bezprecedensowym natężeniu. Narastająca brutalność wyraźnie odzwierciedlała ideologiczny charakter starcia, a sztucznie podsycana wrogość między faszystami i komunistami działała jako czynnik pogłębiający animozje pomiędzy Niemcami i Słowianami, Rosjanami i Ukraińcami, Żydami i nie-Żydami.

Jednak w wojnie na wschodzie chodziło nie tylko o ideologię i rozpalanie nienawiści etnicznej. Zaciekłość działań przynajmniej częściowo można przypisywać powszechnemu wśród żołnierzy obu stron przekonaniu, że walczą o przetrwanie. Po stronie radzieckiej było to aż nadto oczywiste, biorąc pod uwagę szybkość, z jaką wróg wdzierał się w głąb europejskiej części ZSRR, dokonując masowych egzekucji komisarzy politycznych oraz Żydów.

Jednak także Niemcy wierzyli, że walczą o zdobycie ziemi i zasobów, bez których III Rzesza nie wytrzyma kolejnej brytyjskiej blokady paraliżującej niemiecką gospodarkę. Chodziło nie tylko o rosyjską ropę, fiński nikiel czy ukraińskie zboże, których dostawy Niemcy koniecznie musieli zabezpieczyć, lecz także o bawełnę, węgiel, żelazo, chrom, mangan i fosforyty. Wszystkie te surowce Związek Radziecki posiadał w wielkiej obfitości. Dopóki Wielka Brytania miała poparcie Stanów Zjednoczonych z ich ogromnym potencjałem surowcowo-przemysłowym, Niemcy nie miały szans w...