Zapomniane wyczyny konspiratorek z AK

autor zdjęcia: https://biblioteka.ossolineum.pl/wydarzenia/komorowscy/

źródło: Rzeczpospolita

Irena Komorowska pisała do wywiezionych szyfrowane listy, pozornie szalenie romantyczne. Nikt w IKO nie wiedział, że jest żoną gen. Bora-Komorowskiego (na zdjęciu dekadę przed wojną z mężem, wówczas jeszcze podpułkownikiem, przed bramą zamku Świrz niedaleko Lwowa)

autor zdjęcia: archiwum rodzinne

źródło: Rzeczpospolita

Por. Halina Nieniewska nosiła pseudonim „Irena Konarska” – od niego powstał kryptonim komórki odpowiedzialnej za kontakty z Polakami wywiezionymi do Niemiec: IKO

Ich zadaniem pod okupacją było zorganizować sieć komunikacji z Polakami wywiezionymi do Niemiec – jeńcami i przymusowymi robotnikami. I zrobiły to. Ryzykowały wszystko.

Wy jesteście mocni, silni – my słaba płeć”, mówią słowa znanej piosenki. Jednak burzliwa historia naszego kraju często sprawiała, że kobiety brały sprawy w swoje ręce i angażowały się w ryzykowne przedsięwzięcia, z wojaczką włącznie. Także w XX w. Polki miały swój udział w przygotowaniu obronnym kraju, czego wyrazem w czasie wojen o granice świeżo odrodzonego państwa polskiego była Ochotnicza Legia Kobiet, a w niespokojnych latach międzywojennych – Przysposobienie Wojskowe Kobiet. Na tej bazie w czasie II wojny światowej mógł powstać kobiecy oddział dywersyjno-sabotażowy AK „Dysk” pod dowództwem Wandy Gertz i inne komórki polskiego podziemia organizowane przez panie. Mniej znana z nich powstała przy Komendzie Głównej w Warszawie i swoją siecią sięgała daleko w głąb III Rzeszy.

Kurniki, gołębniki, mrowiska…

Po przegranej walce we wrześniu 1939 r. ponad 400 tys. jeńców trafiło do obozów jenieckich w Rzeszy – oficerowie do oflagów, a podoficerowie i szeregowi żołnierze do stalagów. Od 1940 r. rozpoczęły się masowe wywózki Polaków na roboty przymusowe, które ostatecznie objęły ponad 2 mln osób. Podczas gdy ci ostatni musieli zmierzyć się z trudnymi warunkami pracy często nieróżniącej się od niewolniczej, osadzeni w obozach jenieckich bywali na skraju załamania i odczuwali wszelkie inne skutki izolacji. W niektórych,...