Najwyższy czas na układy zbiorowe

autor zdjęcia: materiały prasowe

źródło: Rzeczpospolita

Jeżeli mamy się czymś chwalić po 35 latach transformacji ustrojowej, to na pewno nie dbałością o rozwój praw zbiorowych pracowników – pisze przedstawiciel NSZZ „Solidarność”.

Po długim okresie zwłoki i rażącym przekroczeniu terminu na implementację unijnej dyrektywy 2022/2041, polski rząd skierował wreszcie do parlamentu projekt ustawy o układach zbiorowych pracy, mającej m.in. wdrażać artykuł 4 tej dyrektywy dotyczący promowania rokowań zbiorowych. Sejm ustawę przyjął 15 października 2025 r. (teraz jest w trakcie procedowania w Senacie). To wydarzenie, które na pierwszy rzut oka może wydawać się techniczne, w istocie dotyczy kluczowego problemu polskiego rynku pracy: braku realnych mechanizmów rokowań zbiorowych, które od lat są podstawowym instrumentem niekonfrontacyjnego regulowania relacji między pracą a kapitałem w państwach rozwiniętej demokracji.

Najniższy odsetek w UE

Polska ma najniższy w całej Unii Europejskiej odsetek pracowników objętych układami zbiorowymi – według danych OECD jest to już poniżej 12 proc., podczas gdy średnia unijna przekracza 60 proc., a w Hiszpanii, Francji czy krajach nordyckich wskaźnik ten sięga 70-90 proc. Nawet w sąsiednich Czechach zasięg układów zbiorowych wynosi około 35 proc.

Porażające jest, że ten stan rzeczy ma miejsce w kraju zawdzięczającym swoje demokratyczne swobody osiągnięciom związkowego ruchu „Solidarność”, który doprowadził do obalenia rządów komunistycznych. Przygnębiającego obrazu sytuacji dopełnia to, że władze publiczne, niejednokrotnie odwołujące się do dziedzictwa...