Historia żadnego kraju nie jest jedynie bohaterska; Za antysemityzm odpowiadają antysemici
- Historia żadnego kraju nie jest jedynie bohaterska - Marcin Kula
- Za antysemityzm odpowiadają antysemici - Klaus Bachmann Ludzie ludziom
Historia żadnego kraju nie jest jedynie bohaterska
MARCIN KULA
Najmniej mnie interesuje, szczerze mówiąc, jaki był udział Polaków, a jaki Niemców w tej zbrodni. Niech to historycy i prokuratorzy próbują ustalić. Mnie jednak interesuje, jak w ogóle spalenie ludzi było możliwe.
Także to, dlaczego nieraz normalnym ludziom zdarza się brać udział w działaniach strasznych - czego nie usprawiedliwia nawet sytuacja, gdy siła sprawcza zbrodni sytuuje się poza nimi (jak, być może, było np. w przypadku pogromu kieleckiego). Jeśli w ogóle w ówczesnej Europie zrobiono to, co zrobiono z Żydami, to znaczy, że w ogóle było to możliwe i że ludzie różnej narodowości mogli to zrobić. Nie jest tak, ażeby tylko w jednym narodzie istnieli zbrodniarze. Nie jest tak, że tylko w jednym narodzie ludzie, z własnej woli czy bezwiednie, mogą stać się zbrodniarzami. Teza Goldhagena, jakoby Niemcy byli przez dziejowe ukształtowanie się swej kultury predestynowani do zbrodni, nie przekonuje mnie - choć, po prawdzie, trudno by mi było przedstawić konkurencyjne wytłumaczenie, dlaczego akurat w Niemczech zrodziła się zagłada.
Sądzę, że w znakomitej większości społeczeństw istnieją duże pokłady złych możliwości
...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta