Wiara, republika i niezgoda na zniewolenie

źródło: EAST NEWS

źródło: EAST NEWS

Prof. Andrzej Nowak

Prof. Andrzej Nowak, historyk Nasza klasa średnia, jeszcze karmiona rozmaitymi kompleksami, zaczyna wreszcie dostrzegać, że Polska wcale nie jest jakoś dużo gorsza niż Francja, Wielka Brytania czy Niemcy.

Jesteśmy narodem bez skazy – nigdy nie było w Polsce antysemityzmu, tylko ziemia obiecana dla prześladowanych z całej Europy. Cnotliwa polska szlachta myślała tylko o tym, by oświecać chłopstwo. Wszystko co złe, to zawsze inni: zaborcy, okupanci, komuniści. My byliśmy przedmurzem chrześcijaństwa i walczyliśmy za wolność waszą i naszą...

W naszej debacie publicznej funkcjonuje figura tzw. kołtuna polskiego, który właśnie w ten sposób ma widzieć polską historię. I przedstawiciele takiego gatunku na pewno istnieją, ale ani nie dominują wśród czytelników książek historycznych, ani nie są niczym wyjątkowym, odróżniającym nas od Anglików, Niemców, Rosjan, Czechów czy Szwedów.

Kołtun angielski i kołtun szwedzki?

W historii interesuje ludzi to, co przedstawia ich własny naród w dobrym świetle. Lubię chodzić po zagranicznych księgarniach i widzę, co zapełnia najwięcej miejsca na półkach. To np. historia wojskowa i starcia, w których „nasi" są wielkimi zwycięstwami albo wielkimi ofiarami.

Czyli wszędzie ludzie lubią wybielać własną historię?

Wszędzie widać potrzebę identyfikacji z pozytywnymi zjawiskami, bo gdyby ludzie parli do tych negatywnych, to świadczyłoby o chorobie psychicznej. Ale sama ta potrzeba nie oznacza od razu, że odbiorcy książki...