Dama pięciorga nazwisk

źródło: bridgeman art library

Theodore Chasseriau, „Toaleta Estery”. Temat biblijny, ale oczy i wdzięk – jak głosi paryska plotka – przybyszki z Nysy

źródło: bridgeman art library

La Paivę podziwiano, uwodzono, malowano – i fotografowano

źródło: bridgeman art library

Adolphe Monticelli, „Salon u Paivy”. Tak, kiedyś to były salony...

źródło: Leemage/East News

Marmurowo-onyksowa metafora awansu: klatka schodowa pałacu przy Champs Elysées

źródło: Plus Minus

Portret damy, odnaleziony niedawno na Dolnym Śląsku. Czy przedstawia La Paivę – panią na Świerklańcu? Fot. Bogumiła Zelman

źródło: Forum

Świerklaniec (Neudeck), czerwiec 1939 roku. Nigdy już nie było takiego lata

„Źle urodzona” mieszkanka Nysy na Dolnym Śląsku, okrutnooka piękność, wpłynęła na dzieje kilku krajów Europy Środkowej i Wschodniej.

Dla swoich współczesnych – „skandalistka i szpieg", dziś uważana być może za jedną z pierwszych emancypantek. Wywierała ogromny wpływ na życie społeczne i polityczne Francji, Prus i Śląska w XIX w. Za niespełna rok minie 130 lat od jej tragicznej śmierci w Świerklańcu, a jej testament nie został wypełniony. Z jej nazwiskiem związane są dwie budowle znane w całej Europie: hotel La Paiva w Paryżu, stojący do dziś przy Champs Elysées 25, i pałac w Świerklańcu, nazywany Małym Wersalem, którego zagłada rozpoczęła się w styczniu 1945 roku.

Teresa Paulina Lachmann urodziła się w maju 1819 r. w żydowskiej rodzinie drobnego fabrykanta sukna. Jej rodzicami byli Martin Lachmann i Anna Amalia z domu Klein. Zapisy w prowadzonych systematycznie od 1874 r. pruskich księgach stanu cywilnego potwierdzają zamieszkanie w Nysie kilkunastu osób o nazwisku Lachmann, ale już w okolicy – nie. Dodatkową trudność stanowi fakt spalenia ratusza w Nysie w czasie działań wojennych, podczas pożaru spłonęły również księgi miejskie i księgi gminy żydowskiej. Być może dlatego niektóre publikacje podają getto w Moskwie jako jej miejsce urodzenia.

Paulina Teresa Lachmann, vel Teresa Villoing, vel markiza Paiva de Araujo, vel hrabina Paulina Henckel von Donnersmarck. Przez krótki czas znana była pod nazwiskiem Teresa Estera Herz, jako niby-żona (formalnie nigdy się nią nie stała) znanego...