„Tygodnik Powszechny” na manowcach

źródło: archiwum rodziny Kisielewskich/FOTONOVA

Niezłomni z lat 50. Od lewej redaktorzy: Zofia Starowieyska-Morstinowa, Tadeusz Chrzanowski, Józefa Hennelowa, Jan Józef Szczepański, Jerzy Turowicz, Leopold Tyrmand, Stefan Kisielewski i ks. Andrzej Bardecki

autor zdjęcia: Wojciech Druszcz

źródło: Reporter

Pogodni z lat 90. Od lewej: ks. prof. Józef Tischner, Jerzy Turowicz, Adam Szostkiewicz (obecnie redaktor „Polityki”)

autor zdjęcia: Andrzej Świetlik

źródło: Forum

Ks. Adam Boniecki

Czy przemiany krakowskiej redakcji można uznać za zerwanie z katolickimi korzeniami pisma? A jeśli tak – czy stała za tym chęć zademonstrowania za wszelką cenę swej „otwartości"?

Gdy w marcu 1945 r. arcybiskup Adam Stefan Sapieha zakładał w Krakowie „Tygodnik Powszechny", front nie doszedł jeszcze do Odry. Jeszcze trwała wojna, ale można już było głośno powiedzieć, jaką katastrofą dla ludzkości był eksperyment Adolfa Hitlera (a między wierszami także: jaką jest trwający ciągle eksperyment Józefa Stalina). Słowo „katastrofa" wydaje się dobrze streszczać ówczesny stan umysłów. I tylko ludzie powierzchownie myślący twierdzili, że można się otrzepać z kurzu i iść dalej, jak gdyby nic poważnego się nie stało. Otóż stało się bardzo wiele: po Katyniu, po Auschwitz i po zburzeniu Warszawy stary świat był w ruinie – nie tylko materialnej, ale także, i przede wszystkim, duchowej.

Wiedzieli to ojcowie założyciele pisma. Mieli tę pewność, że nowa Polska nie może być prostą restytucją dawnej, tej sprzed Września. I to nie tylko dlatego, że przeciwstawiali się temu komuniści wspierani przez Sowiety. Ci katolicy uważali, że światu i Polsce potrzeba nowego, solidniejszego fundamentu, skoro stary okazał się tak kruchy. Mocno wierzyli w to, że fundamentem nowej Polski musi być katolicyzm.

W pierwszym numerze pisał ks. Jan Piwowarczyk: „Cały nasz stosunek do przeżywanych wydarzeń możemy zamknąć w dwóch następujących prawdach:

1) Świat, a z nim Polska, musi ulec przebudowie, nie tylko odbudowie.

2) Kościół...