Przybysz z niebywalencji

autor zdjęcia: Zygmunt Januszewski

źródło: TVP/PAP

Siermiężna scenografia (wiadomo, Wiesław Gomułka). I kosmiczna wyobraźnia (wiadomo, Jeremi Przybora). Program rozrywkowy „Mały Kabaret", wrzesień 1966 r.

Jeremi Przybora dobiegał osiemdziesiątki, 
gdy ukończył libretto musicalu „Piotruś Pan". 
Zachował wrażliwość dziecka i najlepiej czuł się 
w tajemniczej krainie utkanej z wyobraźni, 
tęsknoty za czymś lepszym, szlachetniejszym 
niż otaczająca rzeczywistość. W musicalu nazwał ją Niebywalencją.

W życiu Jeremiego Przybory Niebywalencja pojawiała się wielokrotnie i przybierała różne formy. Była rzeczywistością radiową, potem telewizyjną, kabaretową, a pod koniec życia poety przybrała bardziej materialny wymiar. Opowieść o Piotrusiu Panu bowiem połączyła się wtedy z opowieścią o Alicji z Krainy Czarów. To ona wprowadziła go do swego tajemniczego ogrodu, a kilka pięter nad ziemią, na poddaszu staromiejskiej kamienicy, stworzyła mu prawdziwy azyl.

Niebywalencję przy ulicy Piekarskiej na warszawskiej Starówce miałem okazję odwiedzać kilkakrotnie. Była nad mieszkaniem Jeremiego Przybory i Alicji Wirth. Pretekstem do pierwszego spotkania stała się nadchodząca premiera „Piotrusia Pana". Gdy zapytałem go o wrażliwość dziecka, którą zdaniem przyjaciół zachował w sobie, pan Jeremi uśmiechnął się tajemniczo i odparł:

– Być może, kiedy się bliżej poznamy, zdradzi mi pan, kto tak o mnie mówi, bo w oczy nikt mi tego nie powiedział. – A potem dodał: – Oczywiście nie czuję się dotknięty. Mam jednak nadzieję, że to nie przytyk do mojego podeszłego wieku i objawów zdziecinnienia. Dziecka przybywa w człowieku na starość nie tylko w ten sposób. Dzieciństwo w starych oczach nabiera ostrości. Coraz częściej śnią się młodzi rodzice na zalanych słońcem polanach. Tam, gdzie dojrzewają poziomki.

Urodził się dokładnie 100 lat temu,...