Niewygodne drogi filmowców

źródło: materiały prasowe

Zwycięzca festiwalu w Krakowie w 2017 r. „Najbrzydszy samochód świata” czekał rok na wejście do kin

Polskie filmy dokumentalne zdobywają prestiżowe laury 
na zagranicznych festiwalach. To niewątpliwie powód do dumy, 
problem jednak polega na tym, że ich autorzy uciekają od trudnych 
tematów wymagających bolesnej analizy.

Dokumenty społeczne i polityczne w ogóle u nas nie powstają, żaden twórca w obecnej pogmatwanej sytuacji nie sięga po takie tematy ani nie próbuje opowiedzieć o zjawiskach mało rozpoznanych, choć podskórnie nabrzmiałych. Są zbyt kontrowersyjne już w samym założeniu. A widzowie czekają na takie dokumenty, jak realizowane za granicą „Made in France" o patriotyzmie gospodarczym po francusku, w którym młody dziennikarz postanowił używać przez rok wyłącznie rodzimych towarów i boleśnie przekonał się, jak jest ich mało, co ma znaczenie dla jego rodaków. Dobrym przykładem jest też „Bieda – spółka z o. o.", ujawniające chybione formy pomocy krajom afrykańskim, opłacającej się przede wszystkim bogatym darczyńcom, pokazywany dwa lata temu w Warszawie na festiwalu Millennium Docs Against Gravity został entuzjastycznie wręcz przyjęty przez publiczność. Widzowie mogli też obejrzeć „Jak zmienić świat", czyli historię Greenpeace o tym, jak trudno walczyć o ideały. Takie dokumenty wzbogacają także wiedzę o świecie poza rodzimym grajdołem, a której nie poszerzają dziś telewizyjne wiadomości.

Tymczasem polscy dokumentaliści realizują przede wszystkim filmy grzeczne, porządne, słuszne. A przecież nie zawsze tak było. Warto przypomnieć choćby „Arizonę" Ewy Borzęckiej, przedstawiającą bez retuszu rzeczywistość popegeerowskiej wsi, czy „Nasz spis...