Pamięć upokorzenia

Co stało się z ideałami pokolenia Solidarności?

Na łamach „Gazety Wyborczej" zaczęła się nieśmiała wymiana zdań na temat przyczyn klęski PO w ostatnich wyborach i sukcesu PiS. Przybrała ona na szczęście głębszy wymiar i zaczęła de facto dotyczyć transformacji oraz prawie 30 lat wolnej Polski. Jestem głęboko przekonany, że taka dyskusja jest bardzo potrzebna. Szczególnie w obozie, który albo wyciągnie wnioski ze swojej klęski i czegoś się nauczy, albo będzie ponosił klęski dalsze. Sprawa jest o tyle ciekawa, że przez wiele lat obóz ten odmawiał przyjęcia do wiadomości rzeczy, które dla wielu obserwatorów sceny politycznej i życia społecznego w Polsce były oczywiste.

Odrzucona wiedza

Piszę o tym z czystym sumieniem, bowiem należałem do tych, którzy od lat sygnalizowali konieczność radykalnej zmiany polityki obozu postsolidarnościowego, w tym i polskich liberałów. Nie byłem sam. Wielu naukowców i komentatorów sytuacji polskiej formułowało bardzo podobne jej diagnozy. Wiedza ta była zatem powszechnie dostępna. I co? I nic. Fenomen „odmowy wiedzy" wymagałby starannej analizy, ponieważ jego natura jest niejasna. W moim przekonaniu jedną z jego przyczyn było ostentacyjne ignorowanie głosu życzliwych, ale krytycznych intelektualistów wynikające prawdopodobnie z uznania, że być może mają oni rację w teorii, ale nie w praktyce. Ważniejsze było chyba jednak co innego. Zmiana...