Koncepcja Marszałka wciąż aktualna

Wizją ładu europejskiego po I wojnie światowej Józef Piłsudski wyprzedzał swoje czasy – pisze historyk Joshua D. Zimmerman.

Sto lat temu Armia Czerwona dotarła do przedmieść Warszawy. Dowódca wojsk bolszewickich generał Michaił Tuchaczewski entuzjastycznie raportował swojemu przełożonemu Lwu Trockiemu słowami, które do dziś mogą budzić przerażenie. Warszawa, pisał, to zaledwie przystanek. Po upadku Polski Armia Czerwona dotrze do Berlina, Paryża, a nawet Londynu, by wzniecić światową rewolucję i stworzyć zjednoczoną Unię Europejską Republik Radzieckich pod rządami Moskwy.

Los nie tylko Europy, ale i całego świata, zawisł na włosku. Europejczycy, zdając sobie sprawę z fatalnych konsekwencji sowieckiego zwycięstwa w Polsce, wstrzymali oddech. Pracownicy zagranicznych ambasad w Warszawie ewakuowali się w panice, nie ustępując w tym mieszkańcom miasta. Niezłomny spokój zachowywał jedynie naczelnik państwa Józef Piłsudski, który w tym czasie przedstawiał swoim generałom plan bitwy znany dziś jako Cud nad Wisłą.

Piłsudski...