Kara umowna o charakterze prewencyjnym nie podlega VAT

Kary umowne za czynności takie jak palenie tytoniu, zaniechanie zawarcia umowy ubezpieczenia, brak przeglądu okresowego, przewożenie zwierząt, niezgłoszenie szkody w terminie mają charakter odszkodowania, a nie wynagrodzenia za świadczenie usług.

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 31 lipca 2020 r. (I FSK 1799/17).

Spółka wynajmuje pojazdy samochodowe. Świadczy również kompleksową obsługę pojazdów w trakcie trwającego najmu. W umowach z najemcami przewidziane zostały ryczałtowe kary umowne, które nie wyłączają dalszego dochodzenia ewentualnych roszczeń przez spółkę. Kary te, poza funkcją rekompensaty za poniesioną szkodę, mają charakter dyscyplinujący i mają na celu zniechęcenie najemcy do wyrządzenia szkody na majątku spółki.

Podatnik spytał czy kary za palenie tytoniu w pojeździe, za zaniechanie zawarcia umowy ubezpieczenia, za brak przeglądu okresowego, za przewożenie zwierząt oraz niezgłoszenie szkody w terminie są wynagrodzeniem za usługę i czy z tego tytułu podlegają opodatkowaniu VAT. Zdaniem podatnika kara umowna nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług, lecz ma charakter odszkodowania mającego zrekompensować spółce utracone korzyści. Płacąc za wskazane zdarzenia najemca nie uzyskuje żadnego świadczenia, a jedynie ponosi konsekwencje ekonomiczne naruszenia postanowień zawartej umowy. Organ nie zgodził się z tym stanowiskiem. Stwierdził, że w przypadku tych opłat mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi, polegającymi z...