Kara umowna dla wykonawcy za płatności dla podwykonawcy

Sąd Najwyższy przesądził o dopuszczalności zastrzegania w umowach o roboty budowlane zawieranych w trybie zamówień publicznych – kar umownych za brak albo nieterminowe płatności na rzecz podwykonawców.

Uchwała Sądu Najwyższego („SN") w sprawie III CZP 67/19 („Uchwała") została wydana w związku z pytaniem, jakie zadał Sąd Okręgowy w Białymstoku. Rozpoznawał on sprawę, która dotyczyła zapłaty przez wykonawcę na rzecz zamawiającego kary umownej za brak zapłaty wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy. Źródłem takiego zastrzeżenia jest art. 143d ust. 1 pkt 7 lit. a Prawa zamówień publicznych z 2004 r. (obecnie art. 437 ust. 1 pkt 7 lit. a Prawa zamówień publicznych z 2019 r.) („PZP"). Pozwany wykonawca podniósł zarzut nieważności takiego postanowienia oparty na art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego („KC"), który dopuszcza zastrzeganie kar umownych wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań niepieniężnych.

Zielone światło dla zamawiających

Wobec rozbieżnych wypowiedzi przedstawicieli doktryny oraz Krajowej Izby Odwoławczej, braku stanowiska orzecznictwa w analogicznych sprawach, a także własnych wątpliwości, Sąd Okręgowy w Białymstoku przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne zmierzające do rozstrzygnięcia, czy ww. zastrzeżenie umowne jest ważne. SN w Uchwale wskazał: „Artykuł 483 § 1 k.c. nie wyłącza dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom, o której mowa w art. 143d ust. 1 pkt 7 lit. a...