Od obywatelskości do lobby
Państwo z coraz większą nieufnością podchodzi do tego, co poza rządem. A to właśnie samorządy – zawodowe i terytorialne – mogą pomóc odtworzyć więzi społeczne.
W latach 90. rozwój samorządów zawodowych, nowych i tych sprzed 1989 r. był procesem oddolnego zrzeszania się i wpływał na zmiany ustrojowe. Punktem kulminacyjnym było zapisanie w Konstytucji RP z 1997 r. art. 17 powierzającego samorządom zawodowym pieczy nad ich właściwym wykonywaniem. I to wtedy, według autorów, zaczął narastać kryzys w ich relacjach z organami państwa. Kolejne rządy traktują samorządy z coraz większą nieufnością, przypisując im status grup interesu, tracąc szansę na efektywny i potrzebny dialog społeczny.