Pociąg do wolności

źródło: North Wind Picture Archives / BEW

Niewolnicy na plantacji bawełny. Drzeworyt XIX-wiecznej ilustracji

źródło: Loguen Alamy Stock Photo / BEW

Jermain Wesley

źródło: Wikipedia

William Still

źródło: Wikipedia

Harriet Tubman

Gdy na powierzchni Ziemi panuje mrok, często jedynym ratunkiem jest zejście pod ziemię. Zanim dowiedzieli się o tym działacze ruchów oporu w czasie II wojny światowej, prawdę tę poznali twórcy Kolei Podziemnej, która ratowała czarnoskórych niewolników w XIX-wiecznej Ameryce.

Zjawisko niewolnictwa istniało na terenie Ameryki od początków XVII wieku, w pełni akceptowane prawnie i obyczajowo. Odwilż rozpoczęła się dopiero w drugiej połowie XVIII stulecia, kiedy to wychowane już w epoce myśli oświeceniowej elity intelektualne zaczęły zdawać sobie sprawę z głęboko nieetycznego charakteru posiadania przez człowieka drugiej osoby na własność. Jako pierwsze przystąpiły do walki z niewolnictwem stany północne. Delaware uczyniło to już w swojej pierwszej konstytucji z 1776 roku (zakaz importu i sprzedawania niewolników). W następnych latach w jego ślady poszły stany: Massachusetts, Pensylwania, Connecticut, Rhode Island, New York i New Jersey. W 1787 roku zakaz niewolnictwa na terytoriach stanów federalnych na północ od granicy rzeki Ohio uchwalił Kongres.

Tania siła robocza

Niestety, inaczej na tę kwestię zapatrywali się mieszkańcy stanów południowych. Od lat utrzymujący się z pracy niewolników na plantacjach, obawiali się skutków uwolnienia ogromnej ich liczby, mimo że pod koniec XVIII wieku zmalało gospodarcze zapotrzebowanie na tanią siłę roboczą. Dwa odmienne światy – rolnicze Południe dążące do utrzymania niewolnictwa i niskich cen oraz przemysłowa Północ żądająca coraz śmielej zniesienia niewolnictwa, z prężnie rozwijającym się ruchem abolicjonistycznym – zaczęły popadać w coraz większy konflikt. Niemały udział w...