Karta ’22

źródło: PAP

Strajk w Stoczni Gdańskiej w roku 1980

„Karta" na samym początku, 40 lat temu – w warunkach stanu wojennego – zadeklarowała samostanowienie. Dzisiejszy Ośrodek Karta podtrzymuje taką deklarację, akcentując jej ogólnospołeczny, a nie jedynie środowiskowy sens.

W ciągu czterech dekad nieprzerwanej pracy – najpierw wobec komunistycznej rzeczywistości, potem nad XX-wieczną przeszłością – dało się jednoznacznie odsłonić kilka prawd, które mogłyby zostać uznane za podstawę konsensusu polskiego społeczeństwa, gdyby bieżąca polityka nie była z nimi sprzeczna. Wobec głębokiego kryzysu społecznego, którego doświadcza współczesna Polska, Karta ogłasza te zweryfikowane przez siebie fundamentalne racje.

Uznajemy III Rzeczpospolitą za docelowy kształt państwowości polskiej – jako demokratyczne państwo prawa, w ustalonych przez historię ostatecznych granicach, z przestrzeganiem trójpodziału władzy i egzekwowaną odrębnością władz politycznych od struktur kościelnych, honorujące prawa każdego człowieka; także przez zapewnienie realnego, a nie co najwyżej deklarowanego równouprawnienia płci, odmienności etnicznych czy seksualnych, wyznań, światopoglądów (z wyłączeniem tych, których celem staje się niszczenie demokracji). Odchodzenie reprezentacji politycznej czy znaczącej części społeczeństwa od tych reguł powinno się uznawać za sprzeczne z polską racją stanu.

Przebieg całego XX wieku, w którym Polska była niepodległym krajem jedynie przez 32 lata, dowiódł niezbicie, że trwałość państwa, przy takim położeniu geopolitycznym, wymaga jego obecności w demokratycznej federacji europejskiej. Przenikliwi wizjonerzy wskazywali na tę jedyną...