Splunąć w piekło

źródło: Rzeczpospolita

„Córeczka”, Tamara Duda, przeł. Marcin Gaczkowski, wyd. KEW, 2022

źródło: Rzeczpospolita

„Apartament w hotelu Wojna”, Tomáš Forró, przeł. Andrzej S. Jagodziński, wyd. Czarne, 2021

źródło: Rzeczpospolita

„Punkt zerowy”, Artem Czech, przeł. Marek S. Zadura, wyd. Warsztaty Kultury, 2019

źródło: Rzeczpospolita

„Najdłuższe czasy”, Wołodymyr Rafiejenko, przeł. Anna Ursulenko, Marcin Gaczkowski, wyd. KEW, 2020

źródło: Rzeczpospolita

„Internat”, Serhij Żadan, przeł. Michał Petryk, wyd. Czarne, 2019

W osiem lat po wybuchu wojny w Donbasie możemy czytać różnorodne ukraińskie dzieła o życiu na hybrydowym froncie, pod jarzmem rosyjskiej agentury i zbrodniczych watażków. Książki świetne, choć trudno się z tego cieszyć.

Pewnych metafor tłumaczyć nie trzeba. Choćby taki opis miejsca, gdzie żyje bohater: „Pasza lubił ten dom, mieszkał tutaj całe życie, miał zamiar mieszkać dalej. (…) dzielili ten dom razem z jakimś kolejarzem. Pół budynku należało do niego, pół – do zgodnej rodziny: taty, mamy, Paszy i siostry. Jakieś piętnaście lat temu, kiedy jeszcze wszyscy mieszkali razem, kolejarz podpalił swoją połówkę. Zdążyli zgasić. Ale odbudowywać kolejarz już nie chciał – poszedł na stację, wsiadł do pociągu w kierunku wschodnim i na zawsze znikł z ich życia. Spaloną połówkę domu po prostu rozebrali, ścianę pobielili i mieszkali dalej”.

„Internat” Serhija Żadana, rocznik 1974, był jednym z pierwszych dzieł, które druzgocące obrazy z 2014 r., znane nam z telewizji i prasowych opisów, przenosiło na język literatury. Ukraiński muzyk, poeta i prozaik, w Polsce był znany już wcześniej. Przyjmowany entuzjastycznie przez czytelników, ma u nas wielu przyjaciół wśród tłumaczy i pisarzy. Także dlatego jego powieść przetłumaczona w lutym 2019 r. przez Michała Petryka – pięć lat po tym, gdy na Krymie ściągnięto z budynków państwowych flagi ukraińskie i zawieszono rosyjskie, i na trzy lata przed wyprawą rosyjskich czołgów na Kijów – wywołała tak pozytywne reakcje nad Wisłą.

Bohaterem...