Podzieleni na wieki?

autor zdjęcia: Jakub Kamiński/East News

źródło: Rzeczpospolita

Na mapie szczepień niektórzy dostrzegają ślad po granicach zaborów. Na zdjęciu pandemiczny protest przeciw obowiązkowym szczepieniom, Warszawa, czerwiec 2021 r.

Część podziałów społecznych przetrwała w Polsce od czasów zaborów. Dostrzeżemy je u lekarza, podczas niedzielnej mszy i przy wyborczych urnach.

To, jacy jesteśmy i co nas różni, zależy od tego, co robili nasi przodkowie i jaką drogę przeszliśmy. Tak można streścić popularną w naukach społecznych koncepcję zależności od szlaku. Badacze tacy jak Douglass C. North, Brian Arthur czy Paul David przekonują, że mamy do czynienia z procesami społecznymi tak mocno osadzonymi w historii, że trudno je odwrócić. Dzisiejsze zjawiska w Polsce przynajmniej częściowo wyjaśniałaby zatem przeszłość sprzed nawet kilku wieków.

Zabory miały najbardziej wyraźny wpływ na współczesne wybory Polaków dotyczące trzech sfer życia: zdrowia, polityki i sposobu spędzania czasu.

Kod pocztowy czy genetyczny

Polaków od lat dzieli podejście do szczepień, co najmocniej uwidoczniła pandemia koronawirusa. W najlepiej wyszczepionej gminie w Polsce, czyli w wielkopolskich Wronkach, preparat przyjęły cztery na pięć uprawnionych osób (79,3 proc.). Na drugim końcu listy jest małopolska gmina Czarny Dunajec, gdzie zrobiła to tylko co piąta osoba (22 proc.).

– Niski stopień wyszczepienia, poza małym fragmentem Podhala, to przede wszystkim trzy duże polskie regiony. Chodzi o całe Podkarpacie z wyjątkiem Rzeszowa i jego najbliższych okolic, powiaty zlokalizowane na mapie po połączeniu w trójkąt punktów odpowiadających trzem miastom:...