Rok 880 – pierwszy chrzest Polski?

autor zdjęcia: Głębocki Adrian, Hadziewicz Rafał/Biblioteka Narodowa/polona.pl

źródło: Rzeczpospolita

„Wprowadzenie do Polski wiary chrześcijańskiej”: Mieszko I wznosi krzyż na „skruszonych bałwanach pogańskich Lechitów”

autor zdjęcia: Matejko Jan/Ligier Piotr/Muzeum Narodowe w Warszawie

źródło: Rzeczpospolita

„Koronacja pierwszego króla” (in. „Koronacja Chrobrego”) – obraz Jana Matejki z 1889 r.

autor zdjęcia: Peszka Józef/Ligier Piotr/Muzeum Narodowe w Warszawie

źródło: Rzeczpospolita

„Zaślubiny Mieszka z Dobrawą” – obraz Józefa Peszki z 1820 r.

Pamiętny rok 966 to nie tylko data przyjęcia wiary Chrystusa przez pierwszego „historycznego” władcę Mieszka I. To także moment, z którym niekiedy wiąże się – słusznie czy niesłusznie – początki polskiej państwowości i narodziny „narodowej” tożsamości. Jak się jednak często przypuszcza, krzyż mógł zostać przyniesiony nad Wisłę niemal stulecie wcześniej, a to za sprawą apostoła Słowian – św. Metodego. Czy jednak pogląd ten jest prawdziwy?

Początki historii ziem nad Wisłą, Odrą i Wartą giną w mroku niepamięci. Jeśli cofnąć się wstecz w czasy „przedmieszkowe”, to okazuje się – w przeciwieństwie do naszych sąsiadów: Połabian, Czechów, Węgrów czy Rusinów – jak niewiele wiadomości kronikarze mieli do przekazania o tej mało znanej epoce dziejów Polski. Dotyczy to zwłaszcza przełomu IX i X stulecia, kiedy w nieustannych bojach, fermentach społecznych i zmianach politycznych tworzyła się polska państwowość. Wiąże się to z istnieniem w obecnej południowej Polsce tworu polityczno-plemiennego, zwanego państwem Wiślan. Pozostałości struktury osadniczej tego ludu, jak i ślady jego kultury materialnej i kontaktów ze światem zewnętrznym (także tym chrześcijańskim) są od lat przedmiotem badań archeologów, etnografów czy ludoznawców. Jak to często w takich przypadkach bywa, poszukiwania te nie prowadzą do jednoznacznych ustaleń. Nie wiadomo, jaki był zasięg terytorialny państwa Wiślan, jego organizacja polityczna i (poza jednym przypadkiem) także aktywność zewnętrzna. Byli i są Wiślanie jednym z tych ludów, które – poniósłszy klęskę w starciu z przeciwnikiem zewnętrznym – wkrótce upadły lub zaginęły w pomroce dziejowej, niewiele po sobie pozostawiając śladów, także w obszarze ich...