Jak upadał autorytet nauczyciela

Nowy rząd zapowiada rychłe podwyżki dla nauczycieli, sądząc, że w ten sposób odbuduje ich autorytet. Jednak nie ma pomysłu na to, jak poradzić sobie z roszczeniowymi rodzicami oraz zapatrzonymi w smartfony uczniami. Znów podnoszą się głosy o konieczności stworzenia szkoły bezstresowej i niewymagającej żadnego wysiłku, bo teraz to tylko zapaść i pruski rygor. Czy rzeczywiście z polską szkołą jest aż tak źle?

Donald Tusk, domagając się niezwłocznego powołania swojego rządu przez prezydenta, ponaglał go, twierdząc, że chce jak najszybciej znaleźć pieniądze na 30-procentowe podwyżki dla nauczycieli. Czy będzie jednak w stanie je odnaleźć? Jeśli tak, to ciekawe, czyim kosztem i jak pogodzi to z wciąż aktualnym zagrożeniem inflacyjnym. Niemniej przekonanie, że podniesienie nauczycielskich pensji to klucz do odbudowy prestiżu tego zawodu, jest tak stare jak III Rzeczpospolita.

Żadnej władzy nie udało się do końca zadowolić nauczycieli. Prawdopodobnie największy sukces miał w tym względzie rząd Tadeusza Mazowieckiego na samym początku wolnej Polski. Połączyło się to z napływem do tej profesji młodych ludzi, których wcześniej odstręczała szkoła peerelowska.

Komentatorzy ogłaszali, że oto kończy się „negatywna selekcja do zawodu”. Jednak już dwa lata później, w 1992 roku, związki nauczycielskie strajkowały przeciw rządowi Jana Olszewskiego, uważając, że pracownicy oświaty są nadal poszkodowani względem innych grup zawodowych. Przypomnę, że był to czas otwierających się szans w różnych sferach, a także wtedy utrwalił się wzorzec rzutkiego biznesmena czy menadżera jako naturalnego wyboru dla młodego człowieka. Nauczycieli to uwierało. Czuli się marginalizowani przez te modele transformacji.

To napięcie tak naprawdę nigdy nie ustało. Kiedy rząd AWS-UW u schyłku lat 90. reformował strukturę szkolnictwa...