Nie ograniczamy się do odwracania wadliwych zmian

Dyskutujemy m.in. o wydłużeniu zbyt krótkich dziś terminów do składania środków odwoławczych. Zmiana ta odpowiadałaby oczekiwaniom obrotu – mówi prof. dr hab. Paweł Grzegorczyk, członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego pracuje nad tzw. naprawczą nowelizacją k.p.c. Bardzo istotnym problemem z punktu widzenia konstytucyjnego jest rozpoznawanie spraw odwoławczych w składach kolegialnych, które zostało wprowadzone przed rokiem. Z jednej strony przywrócenie kolegialności wydaje się być czymś oczywistym, z drugiej zaś, patrząc na zapaść w sądownictwie, nie ulega wątpliwości, że rozpoznawanie spraw przez jednego sędziego sprzyja przyspieszeniu rozpoznawania spraw.

Między kontrolą odwoławczą a szybkością postępowania istnieje naturalne napięcie, ponieważ każdy środek zaskarżenia wydłuża drogę do prawomocnego wyroku i to niekiedy znacząco. To m.in. dlatego prawo do zaskarżenia orzeczenia sądu pierwszej instancji w sprawach cywilnych nie jest gwarantowane np. w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a wyważenie tych wartości pozostawiono państwom – stronom.

W naszym porządku prawnym tę kolizję rozstrzyga w pewnym zakresie konstytucja, ustanawiając prawo do zaskarżenia orzeczenia sądu I instancji i instancyjny model postępowania sądowego. Skoro tak, to postępowanie apelacyjne powinno być ukształtowane w sposób, który realnie zmniejsza ryzyko nieprawidłowego orzeczenia, a to pozwala osiągnąć powiązanie doświadczenia sędziów orzekających w II instancji z kolegialnością orzekania.

Kolegialność w sądach II instancji ma w polskim...