Czy Niemcy są jeszcze wyjątkowe?

autor zdjęcia: Raphaelle LOGEROT/AFP

źródło: Rzeczpospolita

Demonstranci w Berlinie domagają się zakazu finansowania AfD (11 maja 2025 r.). Rosnąca popularność tej partii jest jedną z konsekwencji bolesnych doświadczeń współczesnych Niemiec

Bez względu na rządy w Warszawie i Berlinie charakter relacji polsko-niemieckich przechodzi trwałą zmianę od uprzywilejowanego do twardego partnerstwa.

Ponad trzydzieści lat temu Polska i Niemcy weszły w okres głębokich przemian społeczno-gospodarczych. Polska musiała przestawić całą gospodarkę na wolnorynkowe tory, ustanawiając demokratyczne rządy w całym państwie, Niemcy – jedynie w przyłączonej wschodniej części. Porównanie nie tylko wyzwań, ale również potencjału, jakim dysponowały oba państwa na początku transformacji, wypadało niekorzystnie dla Polski. Zjednoczone w 1990 r. Niemcy z miejsca stały się największą gospodarką w Europie i trzecią na świecie, ze średnią wartością PKB na mieszkańca przekraczającą 21 tys. dol., podczas gdy Polska plasowała się daleko poza pierwszą dwudziestką największych gospodarek, z PKB per capita zbliżającym się do 5 tys. dol.

Aby lepiej to sobie wyobrazić: to tak, jakby w tym samym czasie na jedną rodzinę w Warszawie przypadało jedno mieszkanie, podczas gdy na tę mieszkającą w zjednoczonym Berlinie – przynajmniej cztery. Niemiecką dumę mogły także w tym okresie umacniać sukcesy sportowe: w 1990 r. niemiecka reprezentacja zdobyła złoto na mistrzostwach świata w piłce nożnej. Polska na mundialu nie gościła przez całe lata 90.

Po ponad trzech dekadach obie reprezentacje występują regularnie na piłkarskich mistrzostwach świata i Europy, przy czym niemiecka odnotowuje minimalnie lepsze wyniki. Poziom zamożności przeciętnego...