Beneficjent to nie organ – zasady finansów publicznych kontra zwykły obywatel

Zasada racjonalnego wydatkowania środków publicznych obowiązuje ogół podmiotów tworzących sektor finansów publicznych. Czy dotyczy ona także właścicieli domów modernizowanych w ramach Programu „Czyste powietrze”?

W listopadzie 2024 r., nadzorowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oficjalnie ogłosił zawieszenie procedury przyjmowania nowych wniosków w ramach programu „Czyste powietrze” (dalej: Program). Wraz z zawieszeniem Programu wstrzymano również wypłaty kwot dofinansowania i to zarówno tych mających postać zaliczki, jak i tych, stanowiących refundację poniesionych już przez wykonawców na rzecz beneficjentów Programu kosztów. Zgodnie z wyjaśnieniami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wstrzymanie Programu miało przede wszystkim na celu uproszczenie procedur i uszczelnienie systemu. Nad „nową wersją” Programu pracowano przez kilka miesięcy i z końcem marca 2025 r. Program został wznowiony.

1. Wstrzymane dofinansowania

Wznowienie Programu nie spowodowało jednak automatycznego odblokowania wypłaty milionów złotych dofinansowania, na które na podstawie tysięcy zawartych umów wciąż czekają beneficjenci Programu oraz wykonawcy realizujący przedsięwzięcia związane z termomodernizacją budynków mieszkalnych.

Wstrzymując wypłatę dofinansowań, odpowiedzialne za realizację Programu Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) powołują się najczęściej na wynikającą z art. 44 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej:...