Jak mierzyć wpływ badań na ludzi

autor zdjęcia: shutterstock

źródło: Rzeczpospolita

Współczesny naukowiec coraz częściej musi łączyć dwa światy; z jednej strony jest to jego laboratorium, a z drugiej strony rynek

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołało zespół, który ma zdefiniować i ocenić tak zwane trzecie kryterium, czyli wpływ badań na gospodarkę i społeczeństwo. Naukowcy już nie będą oceniani jedynie za publikacje. Priorytetem jest komercjalizacja, patenty i wdrożenia.

Choć innowacje stały się modnym słowem w polskiej nauce, to wciąż zbyt mało uwagi poświęca się wdrożeniom i komercjalizacji wyników badań. Pokazują to statystyki. Z danych GUS i Europejskiego Urzędu Patentowego wynika, że mimo rosnących nakładów na badania i rozwój Polska jest poniżej średniej unijnej pod względem liczby patentów i wdrożeń. Do gospodarki trafia mniej niż 10 proc. wyników badań. Większość z nich kończy swój żywot w publikacjach lub raportach grantowych. Faktycznie komercjalizowanych jest jedynie 6 proc. patentów akademickich. Regularną współpracę z uczelniami deklaruje mniej niż 1 proc. przedsiębiorstw.

Zmienić to ma podejście państwa do polityki naukowej. W centrum działań Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego znalazło się tak zwane trzecie kryterium ewaluacji nauki, które ma mierzyć wpływ działalności badawczej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki. W ramach zespołu do spraw ewaluacji nauki powołano specjalną grupę ekspertów odpowiedzialnych za trzeci filar czy też trzecie kryterium; ich zadaniem będzie ocena tego, jak efekty pracy naukowców przekładają się na konkretne zmiany, czyli na rynek, politykę publiczną, edukację, zdrowie czy kulturę.

Jak podkreśla prof. Daniel Załuski, kierownik Katedry Botaniki Farmaceutycznej i Farmakognozji UMK w Toruniu i jednocześnie członek tej grupy, to trzecie kryterium przypomina...