Rok 1919: czas triumfów Józefa Piłsudskiego

autor zdjęcia: NAC

źródło: Rzeczpospolita

Płaskorzeźba dłuta rzeźbiarza Jana Proccariniego przedstawiająca postać marszałka Józefa Piłsudskiego, 1932 r.

źródło: Rzeczpospolita

JÓZEF PIŁSUDSKI. RZECZ O NIEPRZECIĘTNOŚCI Wydawnictwo Literackie, Kraków 2025

autor zdjęcia: Centralne Archiwum Wojskowe

źródło: Rzeczpospolita

Wilno, Plac Łukiski, 22 kwietnia 1919 r.: przegląd oddziałów Wojska Polskiego po zajęciu miasta. Za Józefem Piłsudskim idą generałowie: Edward Śmigły-Rydz, Stanisław Szeptycki i Kazimierz Sosnkowski

Bohater jednego narodu czy państwa może być, a nader często bywa antybohaterem dla innych nacji, zwłaszcza sąsiednich.

Koniec stycznia i pierwsza połowa lutego 1919 roku przyniosły zawieszenie walk z Czechami, którzy zajęli nie tylko Śląsk Cieszyński do linii górnej Wisły, ale także Spisz i Orawę. Na mocy parafowanego w Paryżu 3 lutego porozumienia wojska czechosłowackie okupowały dużą część powiatu cieszyńskiego i frysztackiego. Po obu stronach linii demarkacyjnej panował względny spokój. Oczekiwano na plebiscyt, który miał rozstrzygnąć przynależność spornych ziem. W połowie lutego zakończyły się także walki z Niemcami w Wielkopolsce i na Kujawach Zachodnich. Większość dawnej Prowincji Poznańskiej (bez rejencji bydgoskiej) znalazła się pod polską administracją, innymi słowy – pod rządami NRL. Przeniesienie powstania na Pomorze nie było możliwe. Siły polskie były tam zbyt słabe, a ponadto przejęcie linii kolejowych przecięłoby drogę ewakuacji Ober Ostu, co dla strony polskiej mogłoby się zakończyć katastrofą. Piłsudski nie mógł jednak liczyć na odwody ze Śląska Cieszyńskiego czy Wielkopolski. W pierwszym wypadku wojska były tam nadzwyczaj słabe, bo już wcześniej większość sił skierowano stamtąd do walki przeciwko Ukraińcom. W Poznańskiem tymczasem, gdzie w szybkim tempie postępowała budowa Armii Wielkopolskiej, trzeba było mieć się na baczności ze względu na stale napięte relacje z Niemcami, którzy późną wiosną 1919 roku poważnie...