Przenicowanie

Inne oblicze głasnosti i pierestrojki

Przenicowanie

WłADIMIR BUKOWSKI

Sprawa wywołała w swoim czasie wiele hałasu, nie tylko dlatego, że Kuzniecow był znanym pisarzem, lecz głównie z tego powodu, że się przyznał do współpracy z KGB. Powiedział o tym od razu, przy pierwszej okazji, i sam zażądał, by prasa angielska opublikowała jego szczegółowe wyznanie, pragnął bowiem w taki sposób zmazać swoją winę. Jest to niesamowita historia: według jego słów, "prowadził grę z KGB" od ponad roku, pisał nawet wymyślone, absurdalne w treści donosy na swoich przyjaciół ikolegów, znanych pisarzy iartystów, którzy rzekomo uczestniczyli w spisku przeciwko władzy sowieckiej -- a robił to wszystko po to, by wyjechać za granicę i tam zostać. Nie mógł bowiem, proszę państwa, dłużej żyć w ZSRR, jego talent marniał z braku swobody twórczej. Nie jest to przykład najgorszy. Kuzniecow przynajmniej nie domagał się laurów bohatera i całkiem uczciwie sam się do wszystkiego przyznał. Czuł, że postąpił paskudnie. Większość jednak nie poczuwała się do tego. Na przykład, ludzie kultury, którym dawano pozwolenia na wyjazdy za granicę, musieli później pisać sprawozdania o tym, co widzieli i słyszeli, a niekiedy "wykonywać określone polecenia KGB". Uważano to za coś całkiem "normalnego",...