Zraniona pamięć
Zraniona pamięć
JACEK LEOCIAK
W tekstach prasowych, publikowanych z okazji kolejnych rocznic wybuchu powstania w getcie warszawskim, można dostrzec projekt formowania zbiorowej świadomości na temat powstania, na temat Żydów i holocaustu, na temat stosunków polsko-żydowskich w czasie wojny. Okoliczności są nadzwyczajne, wymagające odpowiedniej celebry i sprzyjające rytualizacji pewnych zachowań, również werbalnych. Rocznicowe mówienie jest najczęściej mówieniem oficjalnym i kierowanym do zbiorowego adresata. Większość z tych tekstów ma charakter propagandowy. Ich walor informacyjny zdominowany jest przez perswazyjność i wartościowanie. Mają poprzez to, jak się mówi, wpływać na to, jak się myśli.
W 1944 roku na łamach prasy konspiracyjnej pojawiają się pierwsze formuły opisu powstania w getcie, dokonuje się jego polityczne, ideowe i publicystyczne przyswojenie. Wypracowane zostają różne style rocznicowego dyskursu. Rozpoczyna się walka o słowa i na słowa. Socjaliści zaliczają powstanie do chlubnego dziedzictwa walk o wolność i niepodległość Rzeczpospolitej, wpisują w obszar wartości ogólnoludzkich. Komuniści w patetycznej stylistyce sławią męstwo i martyrologię "żydowskich mas ludowych". W ich ujęciu po stronie powstania znajdują się wszystkie zjednoczone...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta