Kult zmarłych

Kult zmarłych

Kult zmarłych, pamięć o nieżyjących, dbałość i troska o miejsce ich spoczynku, składanie kwiatów, palenie zniczy, kontemplacje przy grobach, jednym słowem stosunek żyjących do tych, co odeszli, jest częścią kultury każdego społeczeństwa i narodu. Ale nie tylko. Kult zmarłych to także ważkie dobro osobiste, chronione przepisami prawa cywilnego (art. 23 i 24 k. c. ).

W orzeczeniu z 12 lipca 1968 r. (I CR 252/ 68 - OSN CP 1969 poz. 18) Sąd Najwyższy stwierdził m. in. : "Sfera uczuciowa związana z kultem zmarłej osoby może stanowić przedmiot ochrony prawnej na podstawie art. 23 i 24 k. c. ". Stanowisko to, podkreślane także w innych orzeczeniach, w pełni zaaprobowała i rozwinęła doktryna.

Prof. Adam Szpunar w niezwykle interesującym artykule "Ochrona prawna kultu osoby zmarłej" ("Palestra" nr 8/ 78) stwierdził, iż uwłaczenie pamięci zmarłego może stanowić naruszenie dóbr osobistych pozostałego przy życiu małżonka lub najbliższego krewnego. Proponuje też określenie tego dobra osobistego jako "kult pamięci osoby zmarłej", które mając charakter zbiorczy, umożliwia przyjęcie jednolitego prawa podmiotowego do pochowania osoby zmarłej i do pamięci o niej. Z tego prawa wypływają z kolei poszczególne uprawnienia: do pochowania zwłok (łącznie z ekshumacją) , odbywania ceremonii religijnych, urządzenia grobu i...