Kiedy umowa sprzedaży lub darowizny nie zrodzi żadnych skutków

autor zdjęcia: M P

źródło: Rzeczpospolita

Anna Borysewicz

Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Przepisy dotyczące skargi pauliańskiej znajdują odpowiednie zastosowanie także w przypadku, gdy dłużnik działał w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli >patrz przykład 1. Dłużnik musi zatem najpierw dokonać czynności prawnej powodującej czy pogłębiającej jego niewypłacalność, a dopiero potem powstaje jego zobowiązanie wobec wierzyciela. Konieczne jest, aby istniało ono najpóźniej w chwili zamknięcia rozprawy. Wierzyciel powinien więc udowodnić, że:

- najpóźniej w dacie dokonywania zaczepionej skargą pauliańską czynności prawnej dłużnik przewidywał, że w związku ze swoją działalnością – może mieć wierzycieli,

- dłużnik miał świadomość skutków zaskarżonej czynności dla swojego majątku,

- najpóźniej w dacie dokonania ww. czynności dłużnik miał zamiar pokrzywdzenia wierzyciela/i.

Jeżeli jednak osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy, gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała >patrz przykład 2. Odpłatność polega na uzyskaniu pełnego ekwiwalentu przysporzenia. Gdy zaś czynność prawna jest nieodpłatna, wówczas zastosowanie znajdują uwagi przypisane do art. 528 k.c. >patrz wyciąg z kodeksu cywilnego.

Przykład 1

Pani Klaudia darowała pani Gabrieli nieruchomość (wartość darowizny 130 tys. zł). Innych składników

...