Pisarz chory na Polskę i literaturę

źródło: PAP

Tadeusz Konwicki (1926–2015) zmarł w swym warszawskim mieszkaniu po długiej chorobie

Zmarł Tadeusz Konwicki. Miał 88 lat. Kilka pokoleń Polaków zaczytywało się jego pisanymi z pasją książkami i dyskutowało o nich gorąco.

W połowie lat 70. stwierdził: „Wymierają literaci chorzy na literaturę i znikają w niepamięci czytelnicy chorzy na literaturę". „Kalendarz i klepsydrę", a to z tej książki pochodzi cytat, czytelnicy akurat wyrywali sobie z rąk, pożyczano ją na jedną noc, niczym publikacje emigracyjne. „Kalendarzowe" anegdoty z dnia na dzień stały się kanoniczne, a kot pisarza Iwan został najpopularniejszym czworonogiem między Odrą a Bugiem.

Trudno więc nie uznać przywołanych zdań za przejaw pisarskiej kokieterii. Naprawdę literatura podupadająca w Polsce od 1989 roku dopiero teraz znajduje się w agonii. Śmierć Tadeusza Konwickiego przypieczętowała tę ostatnią.

Książki, które napisał w wolnej Polsce – „Czytadło" (1992), „Pamflet na siebie" (1995) – były nietrafione i pisarz wyciągnął z tego wnioski. Złamał pióro, co miał ważnego do napisania, napisał wcześniej. W latach 60., 70., 80.

Każda, ale to każda książka autora „Nic albo nic" (1971) stawała się wydarzeniem. Niezależnie od tego, czy pisarz był aktualnie źle czy bardzo źle widziany przez władze, o tym, co napisał, dyskutowano, spierano się o to, skakano sobie do oczu. Takie książki jak „Sennik współczesny" (1963), „Wniebowstąpienie" (1967), „Kompleks polski" (1977) czy „Mała apokalipsa" (1979) stawały się punktami odniesienia w każdej poważnej debacie w Polsce na...