Dzika żądza zysku

autor zdjęcia: Mirosław Owczarek

źródło: Plus Minus

Kapitalizm przez dekady cywilizował się, 
jednocześnie pokonując komunizm. 
Co dzieje się z nim, 
gdy brakuje mu przeciwnika 
i hamulców?

Ciągnący się na świecie już od blisko ośmiu lat kryzys ekonomiczny coraz częściej staje się przyczyną pełnych niepokoju refleksji nad aktualną kondycją społeczeństwa i kiepskich perspektyw królującego dziś neoliberalnego systemu gospodarczego. Jak powiadał nieżyjący już lewicowy historyk Tony Judt, być może trzeba się będzie przyzwyczaić do faktu, że lepiej już było i w dającej się przewidzieć przyszłości nie będzie.

To spostrzeżenie uznane byłoby przez naszych dalekich przodków za banalne. Wszak kiedyś nikt nie stawiał przed przyszłością tak wielkich wymagań, jakie stawiamy dziś, oczekując nieustannego postępu i poprawy warunków życia. Nauczyło nas tego Oświecenie, stawiając na piedestale ludzki rozum i racjonalizm. Czy jednak to samo Oświecenie, które zrodziło również liberalny kapitalizm, nie upada właśnie pod ciężarem błędu, jakim było założenie, że ludzkie ideały mogą zostać urzeczywistnione?

Oczywiście zdaniem wielu ekonomistów zapatrzonych wyłącznie w cykle koniunkturalne tak daleko idące wnioski są nieuzasadnione. Trudno się jednak oprzeć wrażeniu, że kapitalizm, który z początku stał się głównym źródłem potęgi Zachodu, zlikwidował wiele obszarów nędzy i uruchomił niespotykany nigdy wcześniej postęp technologiczny, coraz częściej dostaje zadyszki. Że powoduje więcej problemów niż ich rozwiązuje, że...