Polski Rockefeller za Uralem

źródło: Wikipedia

Alfons Koziełł-Poklewski (1809–1890)

źródło: Wikipedia

Irkuck w 1865 r. W drugiej połowie XIX wieku Polacy dominowali tam kulturowo i gospodarczo

źródło: NAC

Linia kolejowa między Irkuckiem a portem Bajkał. Poklewski był jednym z akcjonariuszy firmy odpowiedzialnej za budowę odcinka Tiumeń–Jekaterynburg

źródło: materiały prasowe

Reklama jednego z domów towarowych Alfonsa Koziełł-Poklewskiego

źródło: NAC

Na zdjęciu: Alfons (pierwszy z lewej) i Zoja (pierwsza z prawej) Koziełł-Poklewscy z księciem Kentu i jego małżonką Mariną (1937 r.).

Alfons Koziełł-Poklewski nie trafił na Syberię w kajdanach. Wyjechał tam z własnej woli i zrobił oszałamiającą karierę finansową. Część majątku przeznaczył na pomoc dla polskich zesłańców.

Na Syberię patrzymy dzisiaj niemal wyłącznie przez pryzmat Gułagu. Jawi się w naszych oczach jako gigantyczny, skuty mrozem obóz koncentracyjny i „nieludzka ziemia", która pochłonęła miliony niewinnych ofiar. Czasami jeszcze dorzucamy do tego mrocznego wizerunku smutne zesłańcze historie z czasów carskich. O ile jednak w dziejach Syberii i w losach Polaków przebywających tam w czasach stalinowskich na próżno szukać jakichś jaśniejszych elementów, o tyle kwestia kontaktów polsko-syberyjskich przed I wojną światową nie jest tak jednoznaczna i ma wiele wymiarów. Polscy zesłańcy trafiali za Ural pod przymusem, ale zwykle nie upadali na duchu i szybko stawali się pionierami w wielu dziedzinach życia syberyjskiej krainy. „Polacy nie zachowywali się na Syberii biernie, nie cierpieli, żadnego w nich kompleksu ofiary, żadnego paraliżu woli, tak, niestety, częstego u zesłańców rosyjskich. (...) W przeciwieństwie do nich Polacy się nie poddawali, byli w ogromnej przewadze bardzo czynni, jakby wręcz szukali w tej aktywności odtrutki przeciw osamotnieniu, jakby w niej znajdowali kompensację wobec poczucia klęski" – zauważył w jednym ze swoich artykułów Stefan Bratkowski.

Jacek Pałkiewicz, polski podróżnik i odkrywca, a zarazem niestrudzony popularyzator...