My z nich wszyscy

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Rzeczpospolita

O Legionach w Belwederze dyskutowali: (od lewej) prowadzący prof. Włodzimierz Suleja, dr hab. Urszula Oettingen, prof. Janusz Cisek, prof. Grzegorz Nowik, prof. Michał Klimecki oraz prof. Mariusz Wołos. Głos zabrał także prezes IPN Jarosław Szarek.

Bez Legionów nie byłoby Wojska Polskiego w okresie międzywojennym. Ale także nie byłoby Wojska Polskiego dziś. Wyruszyli z krakowskich Oleandrów jako strzelcy, a w Kielcach okrzepli już jako legioniści.

Debata historyków zaproszonych przez Kancelarię Prezydenta i IPN

To już piąta debata z udziałem badaczy XX-wiecznych dziejów Polski, wpisująca się w obchody 100-lecia niepodległości Polski. Tym razem spotkanie w całości poświęcone zostało Legionom Polskim. Była to pierwsza część debaty pt. „Przede wszystkim Legiony... Czyn zbrojny 1914–1918".

Prezes IPN Jarosław Szarek: Praca dla przyszłości

Legiony były ziszczeniem marzeń pokoleń Polaków o własnej armii, polskim mundurze. Były też wojskiem stworzonym przez ludzi wyjątkowych. Wspomnę jednego z nich: Kazimierza Sosnkowskiego, erudytę, poliglotę, artystę, a później także generała i naczelnego wodza. Ale iluż takich było w Legionach? To oni przyczynili się do tego, że Legiony przetrwały: na obrazach, w pieśniach, wierszach; że zawładnęły naszą świadomością. I w tej naszej świadomości trwają już od wieku.

Pamiątki legionowe odżyły nawet za granicami Polski. Dziś na Przełęczy Legionów stoi krzyż II Brygady. Adam Szania, prosty rzeźnik z Krakowa, wyrył na nim znamienne słowa: „Młodzieży polska/ Patrz na ten krzyż!/ Legiony polskie dźwignęły go wzwyż/ Przechodząc góry, lasy i wały/ Do Ciebie Polsko, dla twej chwały". Ta chwała miała swoją cenę. Autor najsłynniejszej pieśni legionowej „My, Pierwsza Brygada" Andrzej Hałaciński został zamordowany w Katyniu. To był los...