Zwrot, inwersja, przyspieszenie

źródło: materiały prasowe

Czy tego chcemy, czy nie – żyjemy w epoce plastyczności, łączenia sztuczności i organiczności, manipulacji genetycznych i implantów informatycznych, coraz ściślejszego zespolenia człowieka z maszyną.

Na potrzeby prowadzonej tu refleksji warto przyjrzeć się uważniej czterem cechom dzisiejszej epoki. Pierwsza z nich to kurczenie się świata i zaludnianie Ziemi, wynikające z wahań demograficznych, odtąd korzystnych dla rejonów Południa. Wykorzenienie geograficzne i kulturowe, a następnie dobrowolne lub przymusowe przesiedlenie całych populacji na terytoria wcześniej zamieszkane wyłącznie przez ludność autochtoniczną miało decydujące znaczenie dla naszego wejścia w nowożytność. W atlantyckiej części planety rytm procesów globalnej redystrybucji ludności wyznaczyły natomiast dwa istotne zjawiska związane z ekspansją kapitalizmu przemysłowego: kolonizacja (rozpoczęta u zarania XVI w. wraz z podbojem Ameryk) i handel czarnymi niewolnikami. Zarówno handel niewolnikami, jak i kolonizacja w znacznym stopniu zbiegły się w czasie z powstaniem na Zachodzie idei merkantylizmu, o ile po prostu nie stanowiły jej źródeł. Handel niewolnikami powodował wykrwawianie się społeczeństw, które ich dostarczały, wiązał się z utratą najużyteczniejszych rąk do pracy i energii życiowej.

W Amerykach niewolnicza siła robocza pochodząca z Afryki została zaprzęgnięta do pracy przy realizacji zakrojonego na szeroką skalę projektu podporządkowania i racjonalnego wykorzystania środowiska w celu osiągnięcia zysków. System plantacji polegał przede wszystkim na regularnym ścinaniu, paleniu i karczowaniu lasów; na...