II wojna światowa: Lwów, dom grozy

źródło: AFP

≥W latach 1939–1944 Polacy we Lwowie doświadczyli dwóch okupacji: sowieckiej i niemieckiej

źródło: Wikipedia

≥Zwłoki ofiar NKWD na dziedzińcu lwowskiego więzienia przy ul. Łąckiego. Tuż przed wkroczeniem Wehrmachtu Sowieci masowo mordowali więźniów politycznych

Przed Bożym Narodzeniem 1939 r. po Lwowie krążył dowcip, że miasto ma się odtąd nazywać Betlejem. Dlaczego? „Bo na ratuszu jest gwiazdka, a po ulicach chodzą pastuchy". Rzeczywistość jednak nie wyglądała zabawnie. Wręcz przeciwnie – wśród mieszkańców zapanowała psychoza strachu.

Wrzesień 1939 r. przyniósł Polakom we Lwowie bolesne rozczarowania. Najpierw klęska kampanii wrześniowej, podział terytorium Polski między Niemcy i ZSRR, potem upadek polskiej państwowości, a na końcu radziecka okupacja. To wszystko było jednak zaledwie preludium nadchodzących wydarzeń.

22 października 1939 r. na zagrabionych wschodnich terytoriach Rzeczypospolitej sowieckie władze zorganizowały wybory do Zgromadzenia Narodowego Zachodniej Ukrainy i Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Białorusi, które miały stanowić tymczasowe organy administracyjne. Ludność została zmuszona do głosowania przemocą i terrorem, a wynik wyborów był z góry przesądzony. Można było oddać głos tylko na wyznaczonych kandydatów, a lokali wyborczych demonstracyjnie pilnowali funkcjonariusze NKWD. Po fikcyjnych wyborach obydwa zgromadzenia odbyły narady (w Białymstoku pod hasłem: „Śmierć białemu orłowi"), których efektem było wystąpienie do Rady Najwyższej ZSRR z wnioskami o włączenie anektowanych terytoriów odpowiednio do Ukraińskiej SRR i Białoruskiej SRR.

Władze sowieckie zamierzały doprowadzić do zniszczenia polskości i zatarcia wszelkich granic między „rdzennymi" radzieckimi ziemiami a nowo przyłączonymi. Jedną z metod – obok eksterminacji – były wywózki polskiej inteligencji w głąb Związku Radzieckiego....