Przełamywanie zasady pierwszeństwa prawa UE

Ta zasada dotyczy każdego z państw członkowskich, jednak jest przestrzegana tak, jak na to każdemu z nich pozwala konstytucja – zauważa wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego.

Wiosna 2019 r. to moment, kiedy Trybunał Sprawiedliwości UE (dalej TSUE) wyda kilka rozstrzygnięć istotnych dla Polski, bo odnoszących się do relacji między władzą ustawodawczą i wykonawczą a władzą sądowniczą. Tymi rozstrzygnięciami TSUE niewątpliwie wkroczy – dalej lub bliżej – w materię dotyczącą systemu władzy publicznej w Polsce i zasad nimi rządzących, a więc problematykę konstytucyjną.

Te same problemy, choć w nieco innym kontekście, zostały także przedłożone do rozstrzygnięcia Trybunałowi Konstytucyjnemu RP. Jeśli wyroki obu trybunałów byłyby w swej istocie sprzeczne, skutkiem będzie nie tylko spór o kompetencje, ale przede wszystkim potrzeba sprecyzowania odpowiedzi na pytanie o konstytucyjne granice zasady pierwszeństwa prawa unijnego w Polsce, która według orzecznictwa TSUE obejmuje również pierwszeństwo przed krajową konstytucją.

Interesujące może być przypomnienie, że tego rodzaju problem nie jest w UE nowy. Poruszają go od lat niektóre orzeczenia Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN (dalej FTK). Dlatego mając w perspektywie potencjalne ujawnienie się podobnej sytuacji w Polsce, warto o nich wspomnieć. Mimo różnic ustrojowych mogą być one pomocne w procesie rozwiązywania takich kolizji.

Pochodny system prawny

Zasada pierwszeństwa prawa UE jest niewątpliwie fundamentem (prawnej) integracji...