Rzeczpospolita dzielnicowa?

Wybór poziomu decentralizacji nie może abstrahować od wizji funkcji szeroko rozumianego państwa.

Ostatnie tygodnie – za sprawą aktywności medialnej członków stowarzyszenia Inkubator Umowy Społecznej – przyniosły ofensywę na rzecz głębokiej decentralizacji państwa. Głównym podmiotem nowej ustrojowej regulacji mają być dotychczasowe województwa. Przejąć one mają ogromną część kompetencji dotychczasowych władz centralnych. Zakłada się, że – chyba w szczególności – podmioty wojewódzkie uzyskają prawo do regulacji takich kwestii, jak: aborcja, małżeństwa jednopłciowe, ale też kwestie gospodarcze (w tym podatkowe), z zakresu spraw socjalnych i ubezpieczeń (regulacja minimalnego wieku emerytalnego). Trzeba też przyjąć, że nie zostaną pozbawione dotychczasowych kompetencji – np. w zakresie transportu publicznego.

Autorzy koncepcji przedstawiają argumenty „z różnych półek". Prof. Antoni Dudek eksponuje argumenty o charakterze politycznym. Podkreśla, że rysuje się na najbliższe lata perspektywa decyzyjnego impasu – niezależnie od tego, czy wybory do parlamentu i prezydenckie wygra obecny obóz rządzący czy opozycja. Inni „aktywiści" upatrują w propozycjach zmian przede wszystkim zabezpieczenia przed narastającym autorytaryzmem.

Czas na debatę

Przezwyciężenie impasu (i eliminacja zagrożeń dla demokracji) ma się dokonać przez pozbawienie centralnych organów państwa kompetencji w kwestiach najbardziej spornych. Terytorialne...