Człowiek zdziwiony złem

autor zdjęcia: Wojciech Pacewicz

źródło: PAP

Polak i Żyd, Żyd i Polak, żyd i chrześcijanin. Ks. Grzegorz Pawłowski – Jakub Hersz Griner

źródło: materiały prasowe

Co jest najważniejsze w opowieściach Jakuba Hersza Grinera 
– księdza Grzegorza Pawłowskiego? Co wynika i przenika do czytelnika? 
Wiedza? Tak, ale najważniejsze jest to, że ta książka rozbudza empatię.

1.

Pisze te słowa nie katolik, nie chrześcijanin, człowiek – muszę to uczciwie powiedzieć, choć może to dla wielu czytelników tej książki zabrzmi boleśnie – który utracił wiarę, przeszedłszy Auschwitz. Ale – tak myślę i jestem przekonany – nie utracił wartości ludzkich, wręcz przeciwnie: pojął miarę cierpienia ludzkiego.

I dlatego ksiądz Grzegorz Pawłowski jest mi tak bliską osobą. Również dlatego, że podobnie jak On mogę powiedzieć o sobie: jestem Żydem i Polakiem, Polakiem i Żydem. Jednocześnie! Zarazem!

Wielu obywatelom mojej ojczyzny wydaje się to niemożliwe, a na pewno niezrozumiałe. Ale na tym polega fenomen akulturacji, że kultura, tradycja, język, obyczaje danego narodu przyciągają i wchłaniają ludzi wywodzących się z innych narodów lub grup etnicznych. Mógłbym sporządzić z miejsca listę z paruset nazwiskami. Ograniczę się do kilku: Joachima Lelewela, Oskara Kolberga, Szymona Aszkenazego, Juliana Tuwima. Ten ostatni to przypadek szczególny. Wychowany od dzieciństwa w kulturze polskiej, ten – jeden z gigantów polskiej mowy wiązanej – po Holokauście, a właściwie w końcowym okresie Zagłady, odczuł szczególną więź z ginącym narodem swoich przodków. W płomiennym manifeście „My, Żydzi polscy" wyłożył w kilku punktach, dlaczego uważa się zarazem za Polaka i za Żyda.

Dlaczego za Polaka? Oryginał...