Nie wszystkie zmiany były zamierzone i przewidywane

autor zdjęcia: Leszek Łożyński

źródło: reporter

Ekipa odpowiedzialna w rządzie Tadeusza Mazowieckiego za plan Balcerowicza, czyli (od lewej): Jerzy Koźmiński, ówczesny podsekretarz stanu w URM, Stefan Kawalec, wiceminister finansów i Leszek Balcerowicz, minister finansów, styczeń 1990 r.

źródło: Rzeczpospolita

Gdyby tempo wzrostu cen z okresu sierpień–październik 1989 roku utrzymało się przez 12 miesięcy, to inflacja w skali roku wyniosłaby 7 tysięcy procent. Stanęliśmy wobec zupełnie nowej sytuacji, 
do której nikt nie był przygotowany.

Plus Minus: Został pan okrzyknięty twórcą polskiego systemu bankowego i zagorzałym zwolennikiem prywatyzacji. Czy gdy pan wszedł do rządu Tadeusza Mazowieckiego, pomyślał pan, że nareszcie będzie mógł sprawdzić w praktyce teorie, które znał pan z książek?

Nie było wówczas książek, które opisywałyby, jak wyjść z sytuacji, w której się wtedy znajdowaliśmy. We wrześniu 1989 roku, gdy powstał rząd Mazowieckiego, do trapiących Polskę od lat plag gospodarki socjalistycznej, takich jak braki towarów i kolejki, oraz problemu olbrzymiego nieobsługiwanego zadłużenia zagranicznego doszło zupełnie nowe zjawisko. Była to galopująca inflacja, która wybuchła w momencie uwolnienia cen żywności 1 sierpnia 1989 roku.

Uwolnienie cen żywności zostało uzgodnione przy Okrągłym Stole?

Nie, była to decyzja ostatniego rządu komunistycznego znajdującego się już w stanie dymisji i kierowanego przez wicepremiera Kazimierza Olesiaka. W tym momencie nierównowaga gospodarcza wywołana narastającym od początku 1989 roku olbrzymim deficytem budżetowym, finansowanym drukowaniem pieniędzy, przeistoczyła się w lawinowy wzrost cen. Inflację podsycał również wprowadzony w wyniku uzgodnień obrad Okrągłego Stołu mechanizm automatycznej waloryzacji płac w ślad za wzrostem cen. Ceny rosły po kilkadziesiąt procent miesięcznie. Gdyby tempo wzrostu cen z...