Mity i zadry transformacji

źródło: materiały prasowe

Veronika Pehe

źródło: materiały prasowe

Joanna Wawrzyniak

W pamięci pracowników zakładów pracy z lat 90. pozostała gorycz wynikająca z przekonania, że ich sprzedano. 
A liberałowie traktują plan Balcerowicza jako element mitu założycielskiego III RP – podkreślają opiekunki merytoryczne tegorocznej konferencji z cyklu „Genealogie Pamięci", Dr Veronika Pehe, Dr hab. Joanna Wawrzyniak.

Plus Minus: Rozkwit handlu ulicznego, bieda na wsiach, blokady dróg organizowane przez rolników, byli funkcjonariusze bezpieki stający się z dnia na dzień biznesmenami, do tego porachunki gangsterskie, w których ginęły przypadkowe ofiary – tak wyglądały w Polsce pierwsze lata transformacji ustrojowej po 1989 r.

Joanna Wawrzyniak: Nowy polski kapitalizm powstawał wyjątkowo szybko i dlatego chaotycznie. W Instytucie Socjologii UW badamy pamięć transformacji w dużych socjalistycznych przedsiębiorstwach, które następnie zostały przejęte przez międzynarodowe korporacje. Pracownicy różnego szczebla – nawet w tych firmach, które do dzisiaj przetrwały – niejednokrotnie mówią o zadrze związanej z tym, co się działo na początku lat 90. Jej przyczyną były masowe zwolnienia, które przeprowadzono w sposób nadal budzący emocje.

Czy rzeczywistość czeska była inna? Z perspektywy Polski obserwowaliśmy głównie wzrost nacjonalizmów, kłótnię do niedawna bliskich sobie narodów, a w konsekwencji – rozpad Czechosłowacji. To prawdziwy obraz?

Veronika Pehe: W Czechosłowacji transformacja gospodarcza początkowo również miała nieco dziki, nieuregulowany charakter. Zjawiska, do których się pan odwołuje, stanowiły część czechosłowackich realiów na początku lat 90., ale przesadne jest twierdzenie...