Wolność do ogłupiania i przekupywania

autor zdjęcia: Karolina Misztal

źródło: reporter

W Polsce odsetek uczestników demonstracji nie przekracza 3 proc. społeczeństwa i jest taki sam niezależnie od tego, czy rządzi PiS czy PO lub SLD. Na zdjęciu: antypisowska pikieta Obywateli RP, Gdańsk, lipiec 2019

autor zdjęcia: Bartłomiej Zborowski

źródło: PAP

Większość Polaków uważa, że to nie oni jako potencjalna klasa średnia powinni polegać na sobie, tylko państwo powinno się nimi zajmować. Takie podejście utrzymuje się mimo zmiany pokoleniowej, jakby dzieci były w tym kierunku „socjalizowane" przez rodziców i inne instytucje - mówi Prof. Henryk Domański, socjolog.

Plus Minus: Klasa średnia stała się ostatnio bohaterem politycznych wystąpień. Odnosił się do niej Mateusz Morawiecki w exposé. A są tacy, którzy uważają, że w Polsce nie ma żadnej klasy średniej. To jak to jest?

W Polsce jest klasa średnia, podobnie zresztą jak w innych społeczeństwach rynkowych, ale jak na razie to bardziej kategoria obejmująca określone pozycje zawodowe niż grupa społeczna o określonych postawach i orientacjach życiowych, co stanowi clou klasy średniej w krajach anglosaskich. Warto zaznaczyć, że nie jest to klasa sensu stricto, tylko kategoria niezwykle zróżnicowana wewnętrznie, bo mieszczą się w niej specjaliści z wyższym wykształceniem, kadra kierownicza przedsiębiorstw, dyrektorzy, przedsiębiorcy, czyli prywatni właściciele, farmerzy, ale też sekretarki, sprzedawczynie, personel biurowy. Jest jednak traktowana jako konieczny warunek funkcjonowania systemów rynkowych.

Co świadczy o tym, że w Polsce ukształtowała się klasa średnia?

Warunkiem koniecznym do jej ukształtowania się są pozycje zawodowe wymagające obsadzania według wysokich kwalifikacji i wykształcenia. Od lat 80. dokonuje się w Polsce wzrost liczby pozycji zawodowych określanych mianem specjalistów, odpowiednika „wyższej" klasy średniej. Z badań socjologicznych wynika, że w 1988 roku (wtedy nazywaliśmy ich inteligencją) ich udział wśród ogółu...