Dwóch siostrzeńców to jeden syn

źródło: Shutterstock

Altruizm jest formą nepotyzmu, ponieważ ma na celu pomoc osobnikom, z którymi łączy nas największa ilość genów, rodzinie

źródło: materiały prasowe

Czy u zwierząt mogą zdarzać się przypadki prawdziwego altruizmu i poświęcenia jednostki dla dobra grupy, a nawet gatunku? Odpowiedź niemal wszystkich naukowców brzmi: nie, i jest to kategoryczne „nie".

Altruizm pszczół, które poświęcają się dla ula, zachowując się jak kamikadze, przyprawia biologię ewolucyjną o ból głowy. Wbijanego żądła pszczoła nie może odblokować, nie zabijając siebie, z powodu haczyków skierowanych wstecznie: owad kończy z wyrwanymi wnętrznościami. Jak dobór naturalny mógł stworzyć projekt tak boleśnie szkodliwy dla osobnika?

Sam Darwin czuł się zdezorientowany, bo to, co widział, zdawało się przeczyć doborowi naturalnemu polegającemu na przetrwaniu osobników lepiej przystosowanych, a nie na śmierci tych najbardziej ofiarnych.

Aby wyjaśnić ten paradoks, odwoływał się do tego, co zdaje się oczywiste: pszczoły poświęcają się dla dobra ula. Inaczej mówiąc, tym rywalizującym osobnikiem jest ul. Rzeczywiście, jeszcze kilka lat temu w podręcznikach biologii często można było przeczytać – i oczywiście usłyszeć w dokumentalnych programach przyrodniczych, zawsze o charakterze edukacyjnym – że osobniki poświęcają się dla dobra grupy, a przede wszystkim dla dobra gatunku. Rodzice płodzą dzieci i wychowują je z wielkim poświęceniem, aby zapewnić ciągłość gatunku. Dlaczegóż mieliby to robić, jeśli nie po to, aby gatunek nadal istniał? Co w ten sposób zyskują? Twierdzono nawet, że śmierć osobników starych następuje ze względu na dobro gatunku, aby mogły żyć młode! Nawet śmierć miała altruistyczny cel i należało ochoczo...